2 Haziran’da yapılacak Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınav ve 8-9 Haziran’da uygulanacak Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) yaklaşık bir ay kaldı. Son düzlükte adayların daha çok soru çözmesi ve daha fazla deneme sınavı gerçekleştirmesi gerekiyor. Bunun için de bol miktarda sınav ve soru kitabına ihtiyaçları var. Ancak artan kağıt ve baskı masrafları ile nakliye maliyetleri sınava hazırlık kitaplarının fiyatlarını etkiledi. Test kitaplarının fiyatları tek bir ders için ortalama 250 TL civarında. İkinci el kitap satan dükkanlarda ise bu kitapların az kullanılmış olanları ortalama 100 TL, biraz yıpranmış olanları ise 50 TL’ye bulunabiliyor.
Hüsnü Tekeşin
Kullanılmış kitapların satıldığı bir sahaf dükkanın sahibi olan Tarih öğretmeni Hüsnü Tekeşin, artan kitap fiyatlarından dolayı öğrencilerin LGS, YKS gibi sınavlar için yayınları eski kitapçılara daha fazla sormaya başladıklarını belirtti. “Zamanında sıfır kitapları satarken bile uygun fiyatlar koyabiliyorduk” diyen Tekeşin şunları söyledi:
BAZEN 20 TL BİLE AĞIR GELİYOR
“Artık incecik bir kitap bile 100 TL’den aşağıya satılmıyor. Çocukların ve velilerin de buna bütçe ayıracak gücü olamayabiliyor. İkinci el kitaplarda bile bazen 20-30 TL ağır geliyor ve ‘Daha uygun bir şey bulabilir miyim’ düşüncesi oluşuyor. Sınav kitaplarının farklı türleri var. Konu anlatımlı ve deneme sınavları olarak ayrılıyor en temelde. Mesela daha düşük sayfalı ‘10’lu deneme’ türleri daha uygun fiyatlardan satılıyor. Özellikle sayfa sayısı ve nakliye maliyetinin artması fiyatları çok etkiliyor. Biz kitapları ‘yeni’, ‘iyi’ ve ‘idare eder’ gibi kriterlere ayırıyoruz. Çizik olan kitaplara bile talep az da olsa var. Ancak ne olursa olsun test kitaplarını her zaman daha uygun fiyatlara satmaya çalışıyorum.”
Murat Polat
HURDACIDAN 10 TL’YE ALINIYOR
Özellikle okullar kapandıktan sonra ellerine çok fazla test kitabı geçtiğini söyleyen bir başka sahaf Murat Polat ise “Kitapçılar, temiz kitapları yayınevinin değerine bağlı olarak hurdacıdan 10 – 15 TL’ye alıyor. 50 ile 80 TL arasında değişen fiyatlara satılıyor. Eğitim kurumlarının ücretsiz dağıttığı yayınlar ise genelde çok değerli görülmüyor. Bazen çok temiz kitaplar geliyor. Bazı kitapların içinde ise testi çözülmüş sayfalar oluyor. Onlar temizleniyor. Tabii o kitap daha uygun fiyatlı oluyor. Fiyatları belirleyen bir etken de kitabın hangi yayınevinden çıktığı. Bazı yayınevlerinin kitapları daha kıymetli oluyor” dedi.
SINAV KİTAPLARI, DEVASA BİR SEKTÖR
Ahmet Balcı – Sahaf
“Normalde sahaf olarak eğitim kitabı satmıyoruz. Buna rağmen sahafiye malzemeyi eski ve ucuz kabul etme eğilimi, öğrencilerin bizlere daha çok sınav kitabı sormasına neden oldu. Çok fazla sorulduğu için biz de ikinci el sınav kitabı satanlara yönlendirme yapıyoruz. Ekonomik etkenler insanları daha ucuza yönlendiriyor. Fakat bunun sonu yok, kitaplar artık daha ucuz olamaz. Ben daha önce yayın sektöründe çalıştım. Baskı maliyetleri o kadar yükseldi ki, yayınevleri bunu yansıtmak zorunda kalıyor. Yıllık sınavlara odaklı eğitim sistemi devasa bir sınav kitapları sektörü yarattı. Bu sektörden çok para kazananlar da var. İşin tüketici tarafına baktığımızda tüm sınav kitaplarını çocuğunun önüne sıralamakla övünen bir veli tipi de görüyoruz. Bu durumda dar gelirli öğrenci de başka alternatifler arıyor. Bir kitabı üç kişi alıp testleri üzerine kalem değdirmeden çözüp birbirleri ile paylaşıyorlar mesela. Ya da üçü farklı kitaplar alıp aralarında döndürüyorlar, çözen diğerine veriyor. Hayat pahalılığı çeşitli dayanışma modellerini zorunlu kılıyor.”
OLUMSUZ DURUM TEST KİTAPLARINA YANSIDI
Ümit Nar – Sahaflar Derneği Başkanı
“Kitap fiyatları çok yükseldi. Dolayısıyla bu durum ders kitaplarına da yansıyor. Böyle bir sıkıntı var şu an. İnsanlar artık ilkel çağın trampa ekonomisiyle işleri çözecek hale geldi. Askıda kitap gibi uygulamaların yanı sıra üniversitelerde bile öğrencilerin ağır kitap maaliyetlerini karşılaması için kitap değiş tokuşu sağlayan projeler yapılıyor. Diğer yandan ikinci el kitap satanlar için en çok gelir sağlayan alan eğitim kitapları diyebiliriz.”
